Stewia - zamiennik cukru - Czy jest zdrowa?

Czy stewia jest zdrowa?

Stewia cieszy się coraz większą popularnością. Zyskała nawet miano zamiennika powszechnie stosowanego cukru białego. Jest szczególnie polecana dla osób odchudzających się lub mających problemy z tolerowaniem sacharozy. Co więcej, badania wykazują, że stewia posiada właściwości prozdrowotne. Czytaj artykuł i zobacz jakie profity dla ludzkiego zdrowia przyniesie spożywanie stewii.

Co to jest stewia?

Pochodząca z Paragwaju stewia jest byliną należącą do rodziny astrowatych. Wyróżniamy 154 przedstawicieli tego rodzaju, a dwa spośród tych gatunków wytwarzają glikozydy stewiolowe, odpowiedzialne za słodki smak tej rośliny.

Dojrzała roślina osiąga około 80 cm wysokości. Posiada zdrewniałe łodygi, a liście byliny mają długość ok. 4 cm i podłużny kształt.

Roślina jest obecnie uprawiana w Ameryce, Azji oraz w Europie. Z powodzeniem wykorzystuje się ją jako słodzik, ale posiada ona szereg innych właściwości. Jest niskokaloryczna, bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Nie ulega fermentacji, dzięki czemu nie podnosi ciśnienia krwi, a nawet je obniża.

Co to jest stewia?

Stewia – cukier

Nasza bylina znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Dodaje się ją do soków owocowych, słodyczy, lodów, gum do żucia. Jest również cenionym dodatkiem do kosmetyków, gdyż zawiera sporo dobroczynnych dla organizmu soli mineralnych.

Glikozydy stewiolowe, o których wspomniałam wcześniej stanowią stanowią około 15% zawartości stewii. Najczęściej występujące glikozydy to: stewiozyd i rebaudiozyd. Są one niemal 300 krotnie razy słodsze niż sacharoza. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej glikozydy stewiolowe na etykietach żywności oznacza się symbolem E 960.

Jedna łyżeczka suszonych liści stewii odpowiada słodkości jednej szklanki cukru.

Warto dodać także, ze stewia jest stabilna w temperaturze 200 stopni C, bez obaw więc można dodawać ją do wszelkiego rodzaju wypieków czy przetworów.

Stewia właściwości odżywcze

Główną zaletą stewii jest niska kaloryczność, która czyni z niej zdrowy zamiennik tradycyjnego cukru i słodzików. W przeciwieństwie do białego cukru nie powoduje, ani nie przyczynia się do rozwoju wielu groźnych chorób, a dodatkowo dostarcza organizmowi szereg substancji odżywczych.

Sprawdź też: „Ile cukru dziennie możemy spożywać?„.

Liście stewii bogate są w: wapń, potas, sód, magnez, żelazo, fosfor, cynk, selen, miedź, mangan, witamina B2, witamina C i kwas foliowy.

Ponad to, w stewii obecne są także substancje przeciwutleniające, takie jak: kwasy fenolowe, kwasy chlorogenowe, flawonole praz flawony.

Makroskładniki występujące w stewii:

  • węglowodany – stanowią ok. 50 – 60 %
  • błonnik pokarmowy – stanowią ok 18 %
  • białka – stanowią ok. 10%
  • tłuszcze – stanowią ok.2 – 3%
Wartości odżywcze stewii

Stewia wykazuje także spore właściwości antybakteryjne, przeciwpróchnicze i grzybobójcze. Nie wpływa na pojawianie się oraz rozwój próchnicy w jamie ustnej. Co więcej, dzięki swoim właściwościom, hamuje rozwój drożdży, bakterii i wirusów. Dlatego też używa się jej w produkcji gum do żucia, których celem jest zabezpieczeniem zębów przed rozwojem próchnicy.

stewia kalorie

Wartość energetyczna grama suszonych liści byliny wynosi 2,7 kcal. Mówi się, ze stewia jest praktycznie bezkaloryczna.

stewia indeks glikemiczny

Indeks glikemiczny stewii to około 1, więc bardzo mało, co jest dobra wiadomością dla cukrzyków.

Stewiozyd i rebaudiozyd, czyli glikozydy stewiolowe o których pisałam powyżej, w minimalnym stopniu są wchłaniane z układu pokarmowego. Ich metabolizm zachodzi w jelicie grubym, gdzie rozkładane są do stewiolu. Stewiol wchłaniany jest w jelitach i transportowany do wątroby. Następnie wraz z metabolitami glikozydów stewiolowych wydalany jest z organizmu z moczem i kałem. Nie jest to substancja magazynowana przez organizm. Rebaudiozyd natomiast przekształca się glukozę, która nie jest absorbowana do krwioobiegu, a wykorzystywana przez bakterie okrężnicy. Ponad to stewia ma pozytywne działanie na wątrobę zmniejszając jej otłuszczenie.

Właściwości zdrowotne stewii

Stewię stosuje się przede wszystkim wspomagająco przy leczeniu cukrzycy, a także nadciśnienia tętniczego. Zalecana jest osobom z nadwagą oraz tym, którzy chcą zgubić nadprogramowe kilogramy. W tym wypadku zamiana cukru na niskokaloryczną stewię robi dużą różnicę i niesie za sobą zmiany w wyniku mniejszej ilości dostarczanych do organizmu kalorii, a tym samym spadku wagi ciała.

Z uwagi na swoje właściwości dezynfekujące, odkażające i ściągające, stewia często stosowana jest także w produkcji kosmetyków, zwłaszcza tych przeznaczonych do pielęgnacji cery trądzikowej i problematycznej.

Ksylitol, czy stewia?

Zarówno stewia, jak i ksylitol są zamiennikami cukru i wykazują bardzo podobne właściwości. Mają jednakże kilka różnic, a mianowicie:

  • Stewia ma mniejszą zawartość kaloryczną niż ksylitol. Jest praktycznie bezkaloryczna, ksylitol natomiast w 100 g ma około 240 kcal.
  • Ksylitol ma co prawda kilkukrotnie niższy niż cukier indeks glikemiczny, ale nadal sporo wyższy niż stewia.
  • Cukier brzozowy spożyty w nadmiarze może mieć działanie przeczyszczające.
  • Ksylitol nie powinien być podawany dzieciom poniżej 3 roku życia, wobec stewii natomiast nie ma takiego ograniczenia.
  • Wg. Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, dopuszczalne dzienne spożycie stewii to 4 mg/ kg masy ciała. Taka wartość dla ksylitolu wynosi 50 g/ kg masy ciała.

Erytrytol, czy stewia?

Erytrytol uważany jest za najzdrowszy zamiennik cukru. Jego stosowanie nawet w dużej ilości nie powoduje biegunek, tak jak cukier trzcinowy, czyli ksylitol. Erytrytol to naturalny produkt fermentacji produktów takich jak: kukurydza ,drożdże lub pszenica. Jest zdecydowanie mniej słodki niż cukier, a tym samym dużo mniej słodki niż stewia, która jest 200-300 razy słodsza niż cukier.

Podobnie jak stewia, erytrytol nie jest magazynowany przez organizm, a wydalany z niego wraz z moczem. Z badań wynika, że substancja ta ma niższy indeks glikemiczny, niż stewia.

Chcesz dowiedzieć się więcej o ksylitolu, erytrytolu i innych poliolach? Sprawdź „Jakie istnieją zamienniki cukru białego i które z nich są najbardziej ketofriendly?

Czy stewia jest zdrowa?

stewia, a cukrzyca

Właściwości stewii od lat znane są mieszkańcom Ameryki Południowej, którzy stosowali ją jako lek na cukrzycę. I bardzo dobrze to wymyślili, gdyż stewia nie podnosi poziomu cukru we krwi i posiada niski indeks glikemiczny. Co więcej, badanie wykazują, że stewia wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi. Dzieje się tak za sprawą stewiolu, który hamuje wchłanianie glukozy w jelitach.

Niemniej jednak istnieją badania, które wykazały, że stosowanie stewii powoduje zahamowanie rozwoju pożytecznych bakterii w jelitach. Badania nad tym jaki ma to wpływ na florę bakteryjną w jelitach nadal trwają. Jednak lekarze polecają, aby osoby regularnie spożywające stewię, co jakiś czas stosowały także probiotyki, które uzupełnią ewentualne braki we florze jelitowej.

stewia w ciąży

Podczas ciąży wiele kobiet sięga po różnego rodzaju zamienniki cukru, aby ograniczyć dostarczaną do organizmu liczbę kalorii. Jest to słuszna koncepcja, która dodatkowo chroni przed cukrzycą ciążową. A jak wiadomo, leczenie cukrzycy ciążowej poza regularnymi pomiarami stężenia stężenia glukozy we krwi opiera się na stosowaniu specjalnej diety. Ponad to badania Komisji Europejskiej dowiodły, że stewia jest bezpieczna dla kobiet w ciąży.

fenyloketonuria

Choroba, ta powoduje poważne zaburzenia metabolizmu, a także układów z nim związanych. Stosowanie stewii jest szczególnie polecane osobom zmagającym się z fenyloketanurią, gdyż nie powoduje ona alergii. Dzięki temu może z powodzeniem zastąpić cukier w diecie chorych osób.

Zobacz także:

Wrotycz pospolity i jego właściwości lecznicze

Stewia wady

Poza dobrymi dla naszego zdrowia substancjami odżywczymi, stewia zawiera też kwas szczawiowy oraz garbniki. Spożywane w większych ilościach mogą one wpływać na wchłanialność wapnia i żelaza. Na szczęść ich zawartość jest bardzo niska i żeby odczuć negatywne skutki trzeba byłoby zjeść ogromne ilości stewii.

Ponad to stewia może wpływać na działanie leków przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych, lekami na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi i innymi lekami. Należy pamiętać, że stewia obniża ciśnienie krwi, dlatego też osoby z niskim ciśnieniem nie powinny jej stosować. Zdecydowanie warto zasięgnąć opinii lekarza prowadzącego o chęci wprowadzenia stewii do diety.

Stewia gdzie kupić?

Nasz zamiennik cukru dostępny jest na rynku w różnych formach np. tabletki, proszek, suszone liści lub syrop. Wszystkie wymienione produkty można stosować w kuchni do napojów, ciast i deserów. Najczęściej można znaleźć je w sklepach stacjonarnych na specjalnych półkach dla artykułów BIO lub EKO. W sieci również znajdziesz też mnóstwo sklepów internetowych oferujących sprzedaż tego rodzaju produktów.

Stewia w postaci suszonych liści.

Uprawa stewii w domu

Stewię z powodzeniem można hodować w domu lub ogrodzie. Nasiona tej rośliny bez problemu można kupić online. Warto pamiętać, ze najwięcej glikozydów, które powodują słodki smak, znajdziemy w liściach byliny tuż przed jej kwitnieniem.

Najlepiej posadzić ją w słonecznym i stosunkowo ciepłym miejscu. Najlepsza dla rośliny temperatura to 16 stopni Celsjusza. Odpowiednia będzie ziemia o odczynie kwaśnym lub obojętnym, najlepiej piaszczysta, która jest łatwo przepuszczalna. Dlatego też jeśli chcesz uprawiać stewię w donicy zastosuj drenaż w postaci np. keramzytu. W ten sposób zabezpieczysz korzenie przed gniciem. Stewia nie lubi przymrozków, jest wrażliwa zarówno na zalewanie jak i przesuszenie.

Zajrzyj na stronę Ozdoby do ogrodu.

Stosowanie stewii zalecane jest przede wszystkim osobom, które zmagają się z nadwagą. Należy jednak pamiętać, że nie jest to słodzidło, które może być stosowane bez ograniczeń. Warto pamiętać o nie przekraczaniu dziennej dopuszczalnej dawki do spożycia (4 mg stewii na kg masy ciała) i stosować stewię, tylko kiedy najdzie nas niepochamowana chęć na zjedzenie czegoś słodkiego.