Bogactwo składników odżywczych i właściwości lecznicze – to wszystko znajdziesz w olejku z oregano. Ten naturalny produkt zyskuje coraz większą popularność wśród zwolenników medycyny naturalnej i aromaterapii. Ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze olejek z oregano staje się niezastąpionym sojusznikiem w dbaniu o zdrowie. W artykule przyjrzę się bliżej tej tajemniczej substancji i sprawdzę jakie korzyści zdrowotne może przynieść jego stosowanie.
Oregano, co to jest?
Oregano, a właściwie Lebiodka pospolita, to zioło, które jest często stosowane jako przyprawa. Należy ono do rodziny jasnotowatych i jest blisko spokrewnione z miętą. Oregano jest bardzo popularne w kuchni śródziemnomorskiej, szczególnie we włoskiej i greckiej, gdzie jest nieodłącznym składnikiem wielu dań.
Zioło ma charakterystyczny, intensywny zapach i gorzkawy, pikantny smak. Można stosować je zarówno w formie świeżej jak i suszonej. W kuchni suszone liście oregano są najczęściej używane do aromatyzowania potraw, takich jak sosy, pizze, sałatki, zupy i mięsa. Świeże liście oregano można dodawać do sałatek lub dania pod koniec gotowania, aby dodać im świeżości i aromatu.
Oprócz wielkiej popularności i swojego zastosowania w kuchni jako przyprawa, oregano ma także właściwości zdrowotne. Zawiera wiele składników odżywczych, takich jak witaminy A, C, E i K, oraz minerały: żelazo, wapń i magnez. Co więcej zioło to bogate jest również w przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki i zapobiegają uszkodzeniom komórek.
Olejek z oregano
Olejek pozyskuje się w wyniku destylacji parą wodną z liści, a czasem także i kwiatów oregano. Surowiec, czyli liście i kwiaty należy zebrać. Najczęściej robi się to ręcznie. Odpowiedni moment na zbiory wypada wtedy, kiedy liście są jędrne i zielone, a roślina wydziela intensywny aromat. Zwykle następuje to po około 8-12 tygodniach od czasu posadzenia rośliny. Można zbierać pojedyncze liście lub całe gałązki w zależności od preferencji. Istotne jest, aby pozostawić roślinę nienaruszoną do około 1/3 jej wysokości. Lebiodka to roślina wieloletnia i taki zabieg pozwoli jej na regenerację i dalszy wzrost. Następnym etapem pozyskiwania olejku jest suszenie zebranego surowca. Powinno to odbywać się w dobrze wentylowanym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Proces suszenia pozwala na skoncentrowanie olejków eterycznych w liściach i kwiatostanach.
Kiedy listki oregano są już odpowiednio suche powinny zostać umieszczone w aparacie destylacyjnym. Para wodna jest tak przez nie przepuszczana, a następnie zbierana razem z olejkiem eterycznym. Pod wpływem wysokiej temperatury para wodna wydziela związek aromatyczny zawarty w roślinie. Wtedy pozostaje już tylko odseparować olejek od wody. W tym celu mieszanka musi być schłodzona. Olejek jest lżejszy od wody, dlatego też wypływa na powierzchnię, gdzie jest zbierany.
W kolejnym etapie olejek jest filtrowany, aby usunąć ewentualne zanieczyszczenia i resztki liści. Powstały w ten sposób olejek z oregano, który jest silnie aromatyczny i zawiera składniki chemiczne, takie jak karwakrol, tymol i inne związki, które nadają mu charakterystyczny zapach i właściwości zdrowotne. Olejek jest często stosowany w medycynie naturalnej, aromaterapii i przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności.
Podczas produkcji na większą skalę i sprzedaży go do sklepów i aptek są oczywiście przeprowadzane kontrole jakości na poszczególnych etapach. Dzięki temu wiadomo, że olejek jest czysty i spełnia określone standardy.
Zobacz także:
„Colostrum, czyli siara – właściwości, stosowanie i efekty„
Olejek z oregano właściwości
Olejek z oregano ma wiele właściwości korzystnych dla naszego zdrowia. Zawiera on karwakrol, który jest jednym z najważniejszych substancji czynnych obecnych w olejku z oregano. Karwakrol ma silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. Pomoga w zwalczaniu infekcji bakteryjnych, redukuje stany zapalne w organizmie i wspomaga układu odpornościowy. Inny istotnym składnikiem olejku jest tymol, który również ma silne właściwości przeciwbakteryjne. Tymol wykazuje aktywność przeciwko wielu rodzajom bakterii, nawet tym, które są odporne na antybiotyki. Substancja ta może być pomocna w zwalczaniu zakażeń bakteryjnych i wspieraniu zdrowia układu oddechowego.
Poza karwakrolem i tymolem w olejku obecny jest także rozmarynowy kwas organiczny. Jest to związek o silnych właściwościach przeciwutleniających. Rozmarynowy kwas organiczny może pomagać w neutralizacji wolnych rodników w organizmie, które są związane z procesem starzenia się, chorobami przewlekłymi i uszkodzeniami komórek. Olejek z oregano zawiera także flawonoidy takie jak luteolina i apigenina, które posiadają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Flawonoidy pomagają w ochronie organizmu przed szkodliwymi działaniami wolnych rodników oraz stanami zapalnymi. Olejek zawiera także witaminy A, C, E i K, witamina K jest bardzo istotna dla układu krwiotwórczego, a także bierze udział w metabolizmie kości.
Wszystkie te składniki, wraz z pozostałymi związkami zawartymi w olejku z oregano, tworzą połączenie wspierające zdrowie. Olejek ma pozytywny wpływ na układ odpornościowy, układ oddechowy, układ trawienny oraz inne obszary ludzkiego organizmu. Warto jednak pamiętać, że olejek z oregano należy stosować z umiarem i zgodnie z zaleceniami, ponieważ jest to silny środek . Może chociażby świadczyć o tym fakt, że nie powinno stosować się go nierozcieńczonego. Używany solo może powodować podrażnienia. Podobni może stać się w przypadku stosowania olejku w zbyt dużej ilości lub zbyt często.
Właściwości olejku z oregano
- przeciwbakteryjne: Olejek wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, które mogą pomagać w zwalczaniu różnych bakterii, w tym nawet tych odpornych na antybiotyki. Karwakrol i tymol zawarte w olejku mają działanie antyseptyczne i mogą pomóc w zapobieganiu infekcjom.
- przeciwzapalne: Karwakrol ma także działanie przeciwzapalne. Może pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie i wspierać procesy gojenia się ran.
- wspomaganie układu odpornościowego: Olejek z oregano może pomóc w wzmocnieniu układu odpornościowego dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwutleniającym. Dzięki temu wspomaga obronę organizmu przed infekcjami i chorobami.
- przeciwwirusowe: Niektóre badania wskazują, że olejek z oregano może mieć działanie przeciwwirusowe, zwłaszcza przeciwko wirusom z rodzaju Herpes i rotawirusom. Jednak temat ten nie jest do końca zbadany i potrzebne są dalsze obserwacje, aby potwierdzić te efekty.
- przeciwgrzybicze: Olejek z oregano jest skutecznym środkiem przeciwgrzybiczym, pomagającym w zwalczaniu infekcji grzybiczych, takich jak grzybica skóry, paznokci czy drożdżaki Candida.
- wspomaganie trawienia: stosowanie olejku z oregano może pomóc w poprawie trawienia. Dzieje się tak poprzez pobudzenie wydzielania enzymów trawiennych i wspomaganie równowagi mikroflory jelitowej.
- przeciwpasożytnicze – dzięki fenolom olejek łagodzi objawy zakażenia pasożytami.
- przeciwpotne – reguluje działanie pracy gruczołów łojowych.
Oczywiście każda osoba może reagować inaczej na olejek z oregano, a jego działanie może się różnić w zależności od indywidualnych warunków zdrowotnych. Przed rozpoczęciem stosowania olejku zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. medycyny naturalnej. Ponadto, należy przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania i unikać nadmiernego stosowania olejku z oregano.
Zobacz także:
„Ashwagandha – co to jest i jakie ma działanie?„
Jak stosować olejek z oregano?
Czysty olejek z oregano zwłaszcza dzikiego, jest dość drogi. Jego cena wacha się w granicach 30 zł za 10 ml. Dlatego też raczej nie stosuje się go do przyrządzania dań, ale oczywiście można. Jak to mówią „kto bogatemu zabroni?”. Jest on popularny zwłaszcza w kuchni śródziemnomorskiej do aromatyzowania potraw. Zwykle dodaje się klika kropel do dań, aby podnieść ich walory smakowe. Trzeba jednak pamiętać, że olejek ma bardzo silny smak i aromat. Dlatego warto używać go z umiarem.
Olejek stosuje się zwłaszcza w aromaterapii w celu relaksacji i redukcji stresu. Doskonałe efekty przynosi rozpuszczenie kilku kropel olejku w dyfuzorze. Wydobywająca się z niego para nie tylko pomaga się odprężyć, ale także działa antyseptycznie i antybakteryjnie.
Innym popularnym zastosowaniem olejku jest aplikowanie go bezpośrednio na skórę. Z uwagi na to, że ma on właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Może być stosowany na skórę w przypadku drobnych infekcji, skaleczeń czy trądziku. Trzeba jednak pamiętać, aby przed użyciem rozcieńczyć go w innym nośniku np. oliwie z oliwek lub oleju kokosowym (olejek nie rozpuszcza się w wodzie), w stosunku 1:1. W ten sposób rozcieńczony preparat nanosimy delikatnie na dotknięty schorzeniem obszar skóry. Przed pierwszym użyciem zaleca się także przeprowadzanie próby na małym obszarze skóry.
Olejek można stosować także w celu łagodzenia objawów infekcji układu oddechowego, takich jak przeziębienie czy kaszel. Właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, mogą uśmierzyć ból i dolegliwości z nimi związane. W tym celu można zastosować olejek do aromaterapii – dodać kilka kropel olejku do gorącej wody i inhalować się parą. Należy jednak uważać, aby para nie dostawała się bezpośrednio do oczu.
Dawkowanie olejku
Tak jak pisałam wyżej, czystego olejku z oregano nie wolno spożywać. Jest bardzo skoncentrowany i w ten sposób może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Odpowiednio rozcieńczany olejek nie może być też stosowany zbyt długo. Zaleca się używać 1-2 kropelki olejku co drugi dzień przez około 14 dni. Warto zażywać go zwłaszcza w okresach wzmożonych infekcji. W ten sposób podniesiemy odporność organizmu i uchronimy się przed przeziębieniem. Zaś osoby, które już zachorowały zalecaną dawkę mogą zwiększyć do 10 kropli i przyjmować ja przez około 7 -10 dni.
Olejek z dzikiego oregano
W asortymencie aptek oraz sklepów znaleźć można olejki wytwarzane z dzikiego oregano. Różnią się one pod względem składu i właściwości zdrowotnych, chociaż oba mają pewne podobne korzyści dla zdrowia. Olejek z oregano, który stosujemy np. do celów kulinarnych jest zazwyczaj pozyskiwany z uprawianej odmiany oregano o nazwie Origanum vulgare. Olejek z dzikiego oregano zaś wytwarza się z dzikich gatunków roślin, głównie z Origanum vulgare. Skład chemiczny obu olejków może się różnić ze względu na genotyp roślin i warunki ich wzrostu. Olejek z dzikiego oregano zwykle zawiera wyższe stężenie związków o silnych właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych, takich jak karwakrol. Dlatego też do celów zdrowotnych zaleca się wybieranie olejku robionego z dzikich roślin. Mają one większą skuteczność i właściwości zdrowotne.
Jak zrobić olejek z oregano – przepis
Możesz wypróbować następujący domowy sposób na przygotowanie olejku z oregano. Warto robić to wiosną i latem, gdyż w procesie istotne jest wystawianie oleju na działanie promieni słonecznych i trzymanie go w cieple. Pomaga ono w ekstrakcji składników z liści oregano do oleju. Samodzielnie wykonany olejek może mieć różną siłę i aromat, w zależności od jakości świeżych ziół.
Potrzebne składniki:
- Świeże liście oregano
- Olej nośny, taki jak oliwa z oliwkowek, olej jojoba lub olej słonecznikowy
Instrukcja wykonania olejku z oregano
Jeżeli korzystasz ze świeżego zioła, zbierz je i umyj. Upewnij się, że są czyste i suche. Do osuszenia można wykorzystać ręczniki papierowe lub przyrząd do osuszania sałaty. Następnie drobno posiekaj liście, przełóż je do czystego słoika i zalej olejem. Może być to oliwa z oliwek lub inny olej o dobrym, prostym składzie, ważne jest, aby olej całkowicie przykrył liście. Słoik trzeba szczelnie zamknąć i umieścić w ciepłym miejscu, najlepiej w mocno nasłonecznionym oknie.
- Umyj i dokładnie osusz liście
Do osuszenia można wykorzystać ręczniki papierowe lub przyrząd do osuszania sałaty.
- Drobno posiekaj zioło
Możesz też użyć do tego celu moździerza.
- Posiekane liście oregano przełóż słoika
Słoik musi być czysty, najlepiej wyparzyć go i osuszyć przed użyciem.
- Zalej zawartość olejem nośnym
Może być to dobrej jakości oliwa z oliwek lub inny olej z dobrym, prostym składem. Olej powinien w całości przykryć poszatkowane zioło.
- Umieść olej w ciepłym miejscu na około 2 tygodnie
Idealnym rozwiązaniem będzie postawienie go na parapecie okna. Ciepło pomoże w ekstrakcji składników z liści oregano do oleju.
- Regularnie potrząsaj słoikiem
W ten sposób wzmocnimy proces ekstrakcji.
- Po około 14 dniach przecedź zawartość słoika przez gazę
Trzeba zrobić to w taki sposób, aby w oleju nie pozostały resztki liści.
- Otrzymany olejek przelej do butelki
Powinna być to butelka z ciemnego szkła, aby chroniła zawartość przed promieniami słonecznymi.
Butelkę z olejkiem przechowujemy w chłodnym i suchym miejscu. Pamiętaj, że domowe olejki mogą mieć krótszy okres trwałości niż te dostępne w sklepach, czy aptekach. Dlatego też zaleca się regularne sprawdzanie zapachu i wyglądu olejku. Jeżeli smak lub wykład się zmieni, zaprzestać jego stosowania.
Przeciwskazania do stosowania olejku z oregano
Mimo że olejek z oregano może mieć wiele korzyści dla zdrowia, istnieją pewne przeciwskazania do jego stosowania. Oto kilka sytuacji, w których należy być ostrożnym lub unikać stosowania olejku z oregano:
- Nadwrażliwość lub alergia – Osoby uczulone na rośliny z rodziny Lamiaceae, do której należy oregano, mogą być wrażliwe także na olejek z oregano. Przed rozpoczęciem stosowania olejku dobrze jest przeprowadzić test uczuleniowy na małym fragmencie skóry.
- Ciąża i karmienie piersią – Stosowanie olejku z oregano w czasie ciąży i podczas karmienia piersią nie jest zalecane ze względu na brak wystarczających danych dotyczących jego bezpieczeństwa w tych okresach. Nikt nie prowadzi badań na przyszłych matkach oraz matkach karmiących. Dlatego, chcąc rozpocząć kurację olejkiem należy skonsultować się z lekarzem.
- Interakcje z innymi lekami – Niektóre składniki zawarte w olejku mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Osoby stale przyjmujące leki powinny skonsultować się z lekarzem i dopytac o ewentualny konflikt przyjmowanych substancji.
- Długotrwałe stosowanie – Olejek z oregano powinien być stosowany krótkoterminowo. Długotrwałe stosowanie może prowadzić do zaburzeń równowagi mikroflory jelitowej lub podrażnienia skóry.
- Zbyt duża dawka – To samo tyczy się dawki preparatu. Stosowanie go w nadmiernych dawkach może prowadzić do podrażnień skóry, błon śluzowych i przewodu pokarmowego. Należy zawsze przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania i rozcieńczania olejku w oleju bazowym.
Olejek z oregano – stosować, czy nie?
Olejek z oregano jest produktem, który ma wiele potencjalnych korzyści dla zdrowia. Zawiera wiele związków chemicznych, które nadają mu jego charakterystyczny aromat i właściwości lecznicze. Jednak, podobnie jak wiele innych naturalnych produktów, olejek z oregano wymaga ostrożnego stosowania i należy być świadomym pewnych potencjalnych problemów związanych z jego użytkowaniem.
Niemniej jednak, podczas stosowania olejku z oregano należy zachować ostrożność. Dotyczy to przede wszystkim osób uczulonych na rośliny z rodziny jasnotowców (Lamiaceae), do której należy oregano. Dlatego osoby skłonne do uczuleń powinny przeprowadzić test uczuleniowy przed pierwszym użyciem. Ponadto, długotrwałe stosowanie olejku z oregano może prowadzić do zaburzeń równowagi mikroflory jelitowej lub podrażnień skóry. Należy również pamiętać o właściwym dawkowaniu i rozcieńczaniu olejku z oregano, ponieważ jego nadmierne stosowanie może prowadzić do podrażnienia skóry, błon śluzowych i przewodu pokarmowego. Może też dojść do wystąpienia reakcji z innymi lekami, dlatego też warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania olejku z oregano, szczególnie jeśli masz problemy zdrowotne lub przyjmujesz inne leki.